Voor de herijking van het Actieplan Wapens en Jongeren van het Ministerie van Justitie en Veiligheid is ondersteunend hieraan een onderzoek door het NSCR, in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam, een literatuuronderzoek uitgevoerd. In het onderzoek wordt een zo compleet mogelijk beeld gegeven van bestaande kennis over zowel steekwapens als vuurwapens onder jongeren.
In dit onderzoek is een systematische analyse uitgevoerd van bestaande kennis, waarbij niet alleen gekeken is naar literatuur over steekwapens, maar ook naar literatuur over andere wapens onder jongeren. Het onderzoek geeft antwoord op drie onderzoeksvragen:
- Wat is uit onderzoek bekend over de motieven en oorzakelijke (risico)factoren die zijn gerelateerd aan het bezitten, dragen en gebruiken van wapens bij jongeren?
- Wat is uit onderzoek bekend over de effecten van interventies met betrekking tot wapens onder jongeren?
- Wat kan worden geconcludeerd over de zinvolheid en bruikbaarheid van de onderzochte interventies in de Nederlandse situatie?
Er is door het onderzoek meer duidelijkheid over motieven en factoren. Voor het bezitten en dragen van wapens blijken veiligheidsoverwegingen verreweg het belangrijkste motief en het beslechten van een conflict komt naar voren als motief voor het daadwerkelijk gebruik van een wapen. Veel risicofactoren voor wapenbezit, dragen en gebruik van wapens onder jongeren overlappen met die voor jeugdcriminaliteit in het algemeen. Maar uit het literatuuronderzoek komt ook naar voren dat sommige factoren specifiek van belang lijken te zijn voor wapens onder jongeren.
Focus op achterliggende factoren. Het onderzoek toont aan dat er (nog) geen lijst met bewezen effectieve aanpakken te maken is, maar er zijn wel aanwijzingen dat buitenlandse interventies mogelijk bruikbaar zijn voor Nederland. Die interventies richten zich op achterliggende factoren, zijn intensief en professioneel opgezet en bieden jongeren structurele ondersteuning. Aanpakken gericht op afschrikking, regelgeving en controle lijken minder effectief vanwege het negeren van die achterliggende factoren. Lees het hele onderzoek 'Met wetenschap beter bewapend: een onderzoek naar de achtergronden en aanpak van wapens en wapengeweld onder jongeren' hier.
